Kiedy warto sprawdzić obecność pasożytów z krwi a nie z kału?
- wtedy gdy wystepują typowe objawy a wyniki z kału pozostają ujemne . . dlaczczego?
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) należy do grupy pasożytniczych nicieni jelitowych. Dorosłe osobniki mogą osiągnąć długość nawet 15-52 cm. Glista ludzka żywi się nabłonkiem niszczonej ściany jelita i substancjami zawartymi w treści jelitowej. Dzięki temu samice mogą składać nawet do 200 000 jaj dziennie. W jelicie cienkim człowieka glista może przeżyć ok. 1 roku. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową - najczęściej w wyniku nieprzestrzegania zasad higieny. Źródłem zakażenia mogą być też niedomyte owoce lub warzywa, na których znajdują się jaja lub picie wody podczas kąpieli w stawie czy jeziorze. Na ryzyko spożycia jaj glisty ludzkiej narażone są zwłaszcza dzieci, które nie mają jeszcze wyrobionych nawyków higienicznych i wkładają do buzi brudne przedmioty z ziemi. Jaja mogą być też przyniesione do domu na butach, zabawkach, kółkach wózków. W tym przypadku mogą pozostawać na podłogach i dywanach.
Pierwsze objawy, które sygnalizują, że organizm zarażony jest pasożytami to:
- brak apetytu, nieświeży oddech, nocne zgrzytanie zębami, nerwowość
- alergie - wysypki, łzawienie oczu i katar , sine kręgi czy worki pod oczami
- bóle głowy, częstsze przeziębienia, zaparcia lub biegunki
- ból mięśni i stawów, chroniczne zmęczenie
- Słaby rozwój fizyczny i psychiczny dzieci
Glista może, ale nie musi dawać objawów. Reakcja organizmu człowieka na obecność pasożyta zależy od wrażliwości osobniczej.W celu wykrycia zakażenia glistą ludzką nadal badaniem referencyjnym - zalecanym jest mikroskopowe 3-krotne badanie kału.
Wynik w badania mikroskopowego może wyjść tzw. "fałszywie ujemny" wtedy gdy:
- -> w naszych jeltach występuje tylko samiec (lub samce)
- -> niedojrzałe samice, które jeszcze nie wysiewają
- -> stare samice, które już nie wysiewają.
Wtedy wskazanym badaniem jest oznaczenie w surowicy przeciwciał przeciw Askaris lumbricoides. Wysokie miano p-ciał + objawy kliniczne, mogą sugerowąć jedną z trzech sytuacji jak opisano wyżej. W takim przypadku decyzja dalszego postępowania zawsze należy do lekarza.
Kał - to wciąż metoda referencyjna..!. Pasożyt składa jaja w jelitach, szukamy wiec ich tam, gdzie ich środowisko życia - w strawionej treści pokarmowej. Kał dostarczamy do laboratorium kilkakrotnie w ciągu dziesięciu dni w celu uchwycenia momentu wysiewu. Uwaga ! Jednokrotny wynik ujemny świdczy o czystości jednej próbki - nie o czystości jelit! Procedury podają minimum trzykrotne badanie kału w odstępach jedno/dwudniowych - nie dłuższych!. W celu zwiększenia szans wykrycia jaj w kale zalecamy dostarczenie próbki kału zebranego z dwóch dni w jednym pojemniczku (przechowujemy wtedy kał z poprzedniego dnia w chłodnym miejscu).
Przykład: zebraną próbkę kału z jednego dnia przechowujemy w chłodnym miejscu -> do próbki dokładamy kał z drugiego dnia i przynosimy do laboratorium -> w razie ujemnego wyniku - procedurę powtarzamy do 3 razy, robiąc 1-2 dniowe przerwy między zbiórkami. Kał powinien być zebrany do przystosowanych do tego pojemniczków (pojemnik z łopatką) -> do nabycia w aptece lub laboratorium i opisany imieniem i nazwiskiem.
Krew: morfologia ? - przeciwciała w surowicy ?
• Wykonując morfologię krwi z rozmazem – czasami możemy zauważyć podwyższoną liczbę eozynofili, nie jest to jednak potwierdzeniem obecności pasożytów. Ich zwiększona liczba może również wystąpić w chorobach alergicznych, w okresie zdrowienia z chorób o cięższym przebiegu i ... innych.., ale warto to potwierdzić badaniem w kale.
Przeciwciała p-Askaris w surowicy ?
Odpowiedzią zdrowego organizmu na obecność pasożytów jest odpowiedź układu immunologicznego w postaci wytworzenia p-ciał przeciwko danemu pasożytowi. W tym przypadku przeciw Askaris lumbricoides (p-Gliście ludzkiej). Po wytruciu pasożytów powstałe p-ciała mogą się utrzymywać na różnej wysokości (zależy to od odpowiedzi immunologicznej i od wielkości zarażenia nawet do roku czasu z tendencją zmniejszania, o ile w między czasie nie dojdzie do ponownego zakażenia i zwiększenia liczby przeciwciał.
Obecność p-ciał niezależnie od ich poziomu może świadczyć:
- że infekcja toczy się w chwili obecnej
- że może to być pozostałość z tendencją spadkową z dużo wcześniejszej infekcji
- ! a świadczy napewno o tym, że mieliśmy kontakt z danym pasożytem
Zaleca się by każde badanie z wysokimi p-ciałami w surowicy potwierdzone było badaniem mikroskopowym kału. W innych przypadkach zawsze decyduje lekarz.
Badnie w kierunku owsicy
Owsiki - małe, białe robaczki (ok. 1 cm) wystepujące u dorosłych, ale najczęściej u dzieci. Często możemy ich zauważyć na powierzchni uformowanego kału. Owsiki bytują w dolnych partiach jelita i tam wysiewają, dlatego metodą ich wykrycia jest wymaz z odbytu lub metoda celofanu przyklejanego na noc do fałd odbytu. Zdarza się, że jaja owsika możemy również znaleźć w rutynowym badaniu kału. Kał przechodząc przez fałdy odbytu na swojej powierzchni może zawierać przyklejone jaja owsików ale nie zawsze.
Procedura pobrania kału w kierunku owsicy opisana w artykule (na pierwszej stronie) "Jak przygotować się do badania"
