Kreatynina w dobowej zbiórce moczu (DZM), oznaczenie stosowane w określaniu przesączania kłębuszkowego nerek oraz jako oznaczanie pomocnicze przy pomiarach stężenia innych substancji oznaczanych w moczu i surowicy. Kreatynina jest produktem metabolizmu białek, nieenzymatycznego rozpadu fosforanu kreatyny. Jest obok mocznika jednym z dwu najważniejszych azotowych metabolitów przemian białkowych wydalanych przez nerki w moczu. Ilość wydalanej w ciągu doby kreatyniny zależy od masy ciała i płci i jest zmienna osobniczo. Dzienne wydalenie kreatyniny wynosi ok. 0,2 mmol/kg wagi ciała w przypadku szczupłego mężczyzny i ok. 0,15 mmol/kg w przypadku kobiet do 50 roku życia (czyli od 5 do 15 mmol/dobę w przypadku kobiet i od 5 do 25 mmol/dobę w przypadku mężczyzn). Jest wyższe u osób o silnej muskulaturze oraz osób spożywających duże ilości gotowanego mięsa. Ze względu na przesączanie w kłębuszkach nerkowych, oznaczenie kreatyniny w DZM wykorzystywane jest do oceny wielkości przesączania kłębuszkowego (GFR), stanowiąc tym samym jeden z głównych biochemicznych markerów monitorowania pracy nerek. Pomiar kreatyniny w DZM (w ciągu 24 godzin) jest dokonywany również przy oznaczeniu klirensu kreatyniny oraz przy oznaczeniach w DZM szeregu analitów, jak hormony i metale ciężkie, których ilości odnoszone są do równocześnie oznaczonego stężenia kreatyniny jako markera wydolności nerek. W przypadku prawidłowo dokonywanej zbiórki moczu, zmienność oznaczeń kreatyniny w DZM wynosi ok. 10%, a praktycznie bywa znacznie wyższa, co rzutuje na pomiar wspomnianych analitów oznaczonych równolegle. Stężenia kreatyniny oznaczane w próbkach przypadkowych różnią się istotnie od stężeń określonych w DZM, jednakże stężenie kreatyniny mniejsze niż 1,8 mmol/l świadczy już o rozcieńczeniu moczu wodą.
- Materiałem do badań jest mocz z dobowej zbiórki (DZM).
Sposób przeprowadzenia dobowej zbiórki moczu:
1. Przygotować czyste naczynie o objętości 2-3 litrów.
2. Zbiórkę moczu rozpoczynamy rano w dniu poprzedzającym badanie. Mocz ranny, po nocy oddać do toalety.
3. Od tej pory każdą porcję moczu zbierać do przygotowanego naczynia, łącznie z poranną porcją moczu dnia następnego.
4. Zebrany mocz dokładnie wymieszać. Zmierzyć objętość i dostarczyć ok. 100- 200 ml moczu do laboratorium.
5. Naczynie opisać: imię, nazwisko, objętość całej zbiórki moczu, czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki.
Pojemnik ze zbieranym moczem podczas dobowej zbiórki należy przechowywać w chłodnym i zaciemnionym miejscu.
Czas oczekiwnaia na wynik - tego samego dnia